Osmanlı’da Tarih Yazımı ve Kaynak Türleri
24 Kasım 2020

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Abdülkadir Özcan, son kitabı Osmanlı’da Tarih Yazımı ve Kaynak Türleri’nde Osmanlı Devleti’nde 15. yüzyıl ortalarında başlayan tarih yazımını türlerine göre irdeliyor.

Osmanlı tarih yazıcılığı üzerine uzun yıllara dayanan çalışmalarıyla alanın önde gelen isimlerinden olan Prof. Dr. Abdülkadir Özcan, Osmanlı Devleti’nde 15-20. yüzyıllar arasında kaleme alınan genel tarihler, vekâyinâmeler, şehnâmeler, biyografik ve bibliyografik eserler, siyasetnameler ve başka birçok tarih yazımı türünü irdelediği çalışmasıyla Osmanlı tarihçiliğinin özünü ortaya koyuyor.

15. yüzyıl ortalarında menakıbnâme, destan ve gazânâme türünde başlayan tarih yazımında, Tevârîh-i Âl-i Osman adı altında ilk standart eserler ortaya konuldu. Esas gelişme ise II. Bayezid’in özel ilgisiyle onun devrinde gerçekleşti. 16. yüzyılda biyografi ve bibliyografi türlerinin ilk örnekleri kaleme alındı, yarı resmi saray tarihçiliği olan şehnâmenüvisliğin örnekleri verildi. 17. yüzyılda geleneksel tarih kaynağı türlerine ek olarak vekâyinâme/kronik telifinde artış yaşandı, ilk sefâretnâmeler yazıldı. 18. yüzyılda da geleneksel tarih yazımının devamı niteliğinde genel ve özel tarihler kaleme alınırken gerçek anlamda resmî tarihçilik, vekâyinâme yazıcılığı ile yeni bir formata girdi. 19 ve 20. yüzyıllara gelindiğinde ise mevcut kaynak türlerine madeni paralar, arkeoloji, gazete, salnâme ve ansiklopedik eser çalışmaları da eklendi.

Kronik Yayınları'ndan çıkan Osmanlı’da Tarih Yazımı ve Kaynak Türleri kitabı, alan araştırmacılarına ve meraklılarına Osmanlı tarihçiliğinin yol haritasını sunuyor.